Latest Breaking News On - Oxford press - Page 7 : vimarsana.com
从《教授与疯子》谈起
The Professor and the Madman
）中有这样一幕令天下语文学家动容的场景： 梅尔·吉普森（Mel Gibson）饰演的詹姆斯·穆雷（James Augustus Henry Murray， 1837—1915）被带进牛津大学基督教堂学院一间神圣庄严的学堂里，面对着牛津大学出版社的代表们——一群维多利亚时期最桀骜不驯的精英知识分子，穆雷神色凝重，开始了以下这样一段陈述：
我不得不说语文学，不管是比较的还是专门的，都是我毕生挚爱的追求。我对雅利安和叙利亚—阿拉伯语系的语言和文学有一般的了解，并不是说我对它们全部或者说它们中的全部都很熟悉。但我拥有一般的词汇的和结构性的知识，故只需要有机会应用就能够获得更精通的知识。同时，我熟习罗曼语种，包括意大利语、法语、加特罗语、西班牙语、拉丁语，还懂得一定程度的葡萄牙语、瓦尔多和诸多地区方言。在条顿语支系中，我完全掌握荷兰语、弗莱明语、德语和丹麦语。而我自己专注于盎格鲁—撒克逊和莫西亚天主教研究，出版过不少文章和专著。我懂一点点凯尔特语，目前正在学习斯拉夫语系，俄语水平已经够用了。我也看得懂一些波斯语、梵语支系的，主要是为了做比较语文学研究。当然，为了研读《旧约》和伯西托本《圣经》，我掌握了希伯来文和叙利亚文……
（《教授与疯子》这部电影改编自西蒙·温彻斯特[Simon Winchester]于1998年发表的一部畅销历史小说《克劳索恩的外科医生： 一段有关谋杀者、疯狂和对语词之爱的传奇》[
The Surgeon of Crowthorne： A Tale of Murder, Madness and the Love of Words]，此书同年在美国和加拿大出版时改名为《教授与疯子： 一段关于谋杀者、疯狂与〈牛津英语词典〉成书的传奇》[
The Professor and the Madman： A Tale of Murder, Insanity, and the Making of the Oxford English Dictionary， Harper Collins， 1998]。这段话的原文为：“I have to state that Philology, both Comparative and special, has been my favorite pursuit during the whole of my life, and that I possess a general acquaintance with the languages and literature of the Aryan and Syro-Arabic classes—not indeed to say that I am familiar with all or nearly all of these, but that I possess that general lexical and structural knowledge which makes the intimate knowledge only a matter of a little application. With several I have a more intimate acquaintance as the Romance tongues, Italian, French, Catalan, Spanish, Latin & in a less degree Portuguese, Vaudois, Provençal and various dialects. In the Teutonic branch, I am tolerably familiar with Dutch （having at my place of business correspondence to read in Dutch, German, French & occasionally other languages）, Flemish, German, Danish. In Anglo-Saxon and Meoso-Gothic my studies have been much closer, I have prepared some works for publication upon these languages. I know a little of the Celtic, and am at present engaged with the Sclavonic, having obtained a useful knowledge of Russian. In the Persian, Achaemenian Cueiform, & Sanscrit branches, I know for the purposes of Comparative Philology. I have sufficient knowledge of Hebrew and Syriac to read at sight the Old Testament and Peshito； to a less degree I know Aramaic Arabic, Coptic and Phoenician to the point where it was left by Genesius.”电影台词改编自穆雷提交给大英博物馆职位申请的自荐信中。穆雷虽然被大英博物馆拒绝，却被伦敦语文学协会[London Philological Society]接纳，从而得到了《牛津英语词典》主编的职位，详见温彻斯特： 《教授与疯子》，第63页。值得一提的是，“对语词之爱”正是《牛津英语词典》对“语文学”一词所做的定义。）
Shen-yaoZhejiangChinaConstantinopleIstanbulTurkeyJapanMongoliaUnited-statesShanghaiMunichBayernਪ੍ਰੋ. ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ
ਲੰਘੀ ਚਾਰ ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਡਾ. ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਤਤਲਾ ਦਾ ਬਰਮਿੰਘਮ ਵਿਚ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਸਿੱਖ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਖੇਤਰ ਦਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਜਿਸ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪ੍ਰਤਿਭਾ, ਤਨਦੇਹੀ ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੀ ਧਾਂਕ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਇਕ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦਾ ਨਾਂ ਲੈਣਾ ਪਵੇ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ, ਜਜ਼ਬਾਤ, ਸੁਫ਼ਨੇ, ਉਮੰਗਾਂ ਤੇ ਮਾਯੂਸੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਅਧਿਐਨ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹੋਣ ਤਾਂ ਉਹ ਸੀ ਦਰਸ਼ਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿੱਤਰ ਮੰਡਲੀ ਵਿਚ ਇਸੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪੁਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਿਆਸਤ, ਇਤਿਹਾਸ, ਵਿਕਾਸ, ਸਾਹਿਤ, ਧਰਮ, ਪਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਆਦਿ ਪੰਜਾਬ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਖੇਤਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ’ਤੇ ਤੁਰਦਾ-ਫਿਰਦਾ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖਿੱਤੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੀ ਖੋਜੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ’ਚੋਂ ਨਾ ਲੰਘਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਵਾਲੇ ਵਿਦਵਾਨ, ਹਰ ਵੇਲੇ ਚਿਹਰੇ ’ਤੇ ਮੁਸਕਾਨ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਫ਼ਕੀਰ ਇਨਸਾਨ ਸਨ। ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਖ਼ਰਾਬ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਕੁ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਵਿਗੜ ਗਈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿੰਡ ਭਰੋਵਾਲ (ਲੁਧਿਆਣਾ) ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਕਾਲਜ, ਜਗਰਾਉਂ ਤੋਂ ਸਾਇੰਸ ਵਿਚ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਸਹਿਤ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਐਮਏ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1970ਵਿਆਂ ਵਿਚ ਉਹ ਬਰਤਾਨੀਆ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਫਿਟਜ਼ਵਿਲੀਅਮ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਮੁੜ ਬੀਏ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਤੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਚ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਡਿਗਰੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾ. ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੈਂਬਰਿਜ ਦੀ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਫੈਕਲਟੀ ਦੇ ਉਭਰਦੇ ਸਿਤਾਰੇ ਸਨ। ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 1977 ਵਿਚ ਮੁੜ ਬਰਮਿੰਘਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰੁਚੀ ਦੀ ਬਹੁ-ਪਰਤੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਸਦਕਾ ਉਨ੍ਹਾਂ 1994 ਵਿਚ ਵਾਰਵਿਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਸਿੱਖ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਪੀਐੱਚ.ਡੀ. ਮੁਕੰਮਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਦਿ ਸਿੱਖ ਡਾਇਸਪੋਰਾ: ਦਿ ਸਰਚ ਫਾਰ ਸਟੇਟਹੁਡ’ (1998) ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੀਐੱਚ.ਡੀ. ਦੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ ਜੋ ਪਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਰਚਨਾ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਪਰੈਲ 1984 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਰਿਸਰਚ ਗਰੁੱਪ (ਪੀਆਰਜੀ) ਪਿੱਛੇ ਡਾ. ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਤਤਲਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਸੀ। 1984 ਵਿਚ ਇਹ ਹਮਖ਼ਿਆਲ ਪੀਐੱਚ.ਡੀ. ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਗਰੁੱਪ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਕਾਰੀ ਖੇਤਰੀ ਅਧਿਐਨ ਗਰੁੱਪਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ। ‘ਪੀਆਰਜੀ’ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉਮਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਉੱਘੇ ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਖੋਜਕਾਰ ਆ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ‘ਪੀਆਰਜੀ’ ਨੇ 1994 ਵਿਚ ਕੋਵੈਂਟਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਪਛਾਣ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਾਉਣ ਵਿਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ‘ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਜਰਨਲ ਆਫ ਪੰਜਾਬ ਸਟੱਡੀਜ਼’ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅੰਕ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਰਸਾਲਾ ‘ਜਰਨਲ ਆਫ ਪੰਜਾਬ ਸਟੱਡੀਜ਼’ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਈ ਸਾਲ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ‘ਜਰਨਲ ਆਫ ਪੰਜਾਬ ਸਟੱਡੀਜ਼’ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਛਪਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੇਪਰ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ ‘ਪੰਜਾਬੀ ਆਇਡੈਂਟਿਟੀ ਇਨ ਏ ਗਲੋਬਲ ਕੰਟੈਕਸਟ’ ਜੋ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਥਾਂਦੀ ਵੱਲੋਂ ਸੰਪਾਦਤ ਅਤੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰੈਸ ਵਲੋਂ 1999 ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। 2016 ਵਿਚ ‘ਪੀਆਰਜੀ’ ਨੇ ‘ਬੈਸਟ ਡਾਕਟੋਰਲ ਸਟੂਡੈਂਟ ਪ੍ਰੈਂਜ਼ੇਂਟੇਸ਼ਨ ਐਵਾਰਡ’ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਤੇ ਇਕ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਪੀਐੱਚ.ਡੀ. ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਪੇਪਰ ਪੀਆਰਜੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੇਪਰਾਂ ’ਚੋਂ ਸਰਬੋਤਮ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਤੱਕ ਸੱਤ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪੀਆਰਜੀ ਆਪਣੇ ਮੁੱਢਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਡਾ. ਤਤਲਾ ਵੱਲੋਂ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕੀਤੇ ਬਹੁ-ਦਿਸ਼ਾਵੀ ਕਾਰਜਾਂ ਬਦਲੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੇਗਾ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਡਾ. ਤਤਲਾ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਬਾਰੇ ਮੂਲ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਵਾਇਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਗ਼ਦਰ ਪਾਰਟੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਅਹਿਮ ਕਾਰਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਲਵਾਨ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਡਾ. ਤਤਲਾ ਆਪਣੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ, ਪਰ ਉਹ ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਦੁਖੀ ਵੀ ਸਨ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮੱਰਥਾਵਾਂ ਉਸਾਰਨ ਵਿਚ ਕੋਈ ਰੁਚੀ ਨਹੀਂ।
ਪੰਜਾਬ ਰਿਸਰਚ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੀ ਆਮਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾ. ਤਤਲਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਯੋਗਦਾਨ ਬਦਲੇ ਤਾਉਮਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਮੰਦੇਭਾਗੀਂ ਹੁਣ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਡਾ. ਤਤਲਾ ਕਈ ਖ਼ੈਰਾਤੀ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਹੱਥ ਵਟਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਕਾਰਜ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਪਣੀਆਂ ਅਮੀਰ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੁਕਾਮ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਡਾ. ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਤਤਲਾ ਟਰੱਸਟ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਡਾ. ਤਤਲਾ ਦੀਆਂ ਖੋਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਵਾਂ ਤੇ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ’ਚ ਪੰਜਾਬ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਲਈ ਗਿਆਨ, ਮੁਹਾਰਤ ਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਬੇਸ਼ਕੀਮਤੀ ਸਰੋਤ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।
ਸੰਪਰਕ: +44 7922 657 957
* ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਐਮੀਰਟਸ, ਆਕਸਫੋਰਡ ਬਰੁਕਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ। ਖ਼ਬਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ
JagraonPunjabIndiaPatialaMilanLombardiaItalyCambridgeCambridgeshireUnited-kingdomLudhiana